Το καλάθι σας είναι άδειο
Συντακτική ομάδα του heals, 06-08-2025
Όλοι οι συγγραφείς
Πώς φεύγει η φλεγμονή
Φλεγμονή: ο αθέατος φύλακας της υγείας μας που πολλές φορές παρεξηγείται. Είναι η φυσική αντίδραση του ανοσοποιητικού για να προστατεύσει το σώμα από λοιμώξεις και τραυματισμούς, απαραίτητη για την επιβίωση. Όμως όταν παραμένει ενεργή περισσότερο απ’ ό,τι πρέπει ή στρέφεται ενάντια στον ίδιο τον οργανισμό, δημιουργεί προβλήματα, όπως στα αυτοάνοσα νοσήματα. Ας δούμε πώς μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά!
Πίνακας Περιεχομένων
- 1. Τι είναι η φλεγμονή και σε ποιες κατηγορίες ταξινομείται;
- 2. Τι προκαλεί φλεγμονή;
- 3. Προτάσεις Heals για φλεγμονή
- 4. Τρόποι Αντιμετώπισης της φλεγμονής
- 5. Συμπληρώματα Διατροφής για αντιμετώπιση της φλεγμονής
- 6. Συμπέρασμα
Τι είναι η φλεγμονή και σε ποιες κατηγορίες ταξινομείται;
Η φλεγμονή είναι μια φυσιολογική αμυντική αντίδραση του οργανισμού απέναντι σε παθογόνους μικροοργανισμούς (π.χ. βακτήρια, ιούς), τραυματισμούς (π.χ. κόψιμο, κάψιμο), χημικές/τοξικές ουσίες ή χρόνιο στρες και "φθορά". Σκοπός της φλεγμονής είναι να προστατέψει το σώμα, να αποκαταστήσει τη βλάβη και να ενεργοποιήσει την επούλωση. Όταν ο οργανισμός εντοπίσει έναν "εχθρό", ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο:
- Απελευθερώνει χημικά σήματα (όπως κυτοκίνες και προσταγλανδίνες).
- Προκαλεί αγγειοδιαστολή (αυξάνεται η ροή αίματος στην περιοχή).
- Συγκεντρώνονται λευκά αιμοσφαίρια για να επιτεθούν στο "πρόβλημα".
- Ξεκινά η αποκατάσταση των ιστών
Η φλεγμονή ταξινομείται σε τρεις βασικούς τύπους:
- Οξεία φλεγμονή: Διαρκεί συνήθως για μικρό χρονικό διάστημα, αλλά είναι συχνά έντονη. Τα συμπτώματα εμφανίζονται γρήγορα και υποχωρούν συνήθως εντός 2 εβδομάδων, όταν εξαλειφθεί η αιτία (συνήθως κάποιος τραυματισμός ή λοίμωξη). Αυτός ο τύπος φλεγμονής βοηθά το σώμα να επανέλθει στην αρχική του κατάσταση.
- Χρόνια φλεγμονή: Πρόκειται για μια πιο αργή και γενικά λιγότερο έντονη μορφή φλεγμονής. Διαρκεί περισσότερο από 6 εβδομάδες. Οι επαγγελματίες υγείας έχουν συνδέσει τη χρόνια φλεγμονή με αυτοάνοσα νοσήματα και ακόμη και με παρατεταμένο στρες.
- Υποξεία φλεγμονή: Πρόκειται για μια μεταβατική περίοδο ανάμεσα στην οξεία και τη χρόνια φλεγμονή, και διαρκεί περίπου 2–6 εβδομάδες.
Τι προκαλεί φλεγμονή;
Η φλεγμονή μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες:
Οξείες ή χρόνιες παθήσεις όπως οι λοιμώξεις, οι τραυματισμοί, τα αυτοάνοσα ή τα μεταβολικά νοσήματα (π.χ. διαβήτης) ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα, προκαλώντας φλεγμονώδη αντίδραση.
Ορισμένα φάρμακα (αντιβιοτικά, κορτικοστεροειδή, κάποια χημειοθεραπευτικά και ανοσοτροποποιητικά) ιδιαίτερα αν λαμβάνονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα ή χωρίς σωστή παρακολούθηση, μπορούν να διαταράξουν τη φυσική ισορροπία του οργανισμού και να προκαλέσουν φλεγμονή ως παρενέργεια.
Επιπλέον, η συνεχής έκθεση σε ερεθιστικές ουσίες ή ξένα σώματα, όπως ρύποι, τοξίνες, καπνός ή μικροσωματίδια, μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή όταν το σώμα δεν καταφέρνει να τα απομακρύνει. Αυτό το «παρατεταμένο σήμα κινδύνου» κρατά το ανοσοποιητικό σε συνεχή εγρήγορση. Επαναλαμβανόμενα επεισόδια οξείας φλεγμονής μπορεί να οδηγήσουν σε χρόνια φλεγμονώδη αντίδραση.
Ορισμένα τρόφιμα επίσης ενδέχεται να προκαλούν χρόνια φλεγμονή. Η ζάχαρη και οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες (όπως το λευκό ψωμί και τα γλυκά) ανεβάζουν απότομα τα επίπεδα σακχάρου, προκαλώντας φλεγμονώδεις αντιδράσεις. Τα τρανς λιπαρά, που βρίσκονται σε τηγανητά, έτοιμα σνακ και fast food, έχουν συνδεθεί με καρδιαγγειακά προβλήματα και αύξηση φλεγμονής. Τέλος, το υπερβολικό αλκοόλ μπορεί να διαταράξει το μικροβίωμα του εντέρου και να ενεργοποιήσει το ανοσοποιητικό σύστημα, συμβάλλοντας έτσι σε μια φλεγμονώδη κατάσταση.
Η μακροχρόνια (χρόνια) φλεγμονή μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα συμπτώματα και να επηρεάσει πολλαπλά συστήματα στο σώμα. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Σωματικός πόνος
- Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα άκρα ή στη μία πλευρά του προσώπου
- Συνεχής κόπωση και αϋπνία
- Κατάθλιψη, άγχος και άλλες διαταραχές της διάθεσης
- Διπλή, θολή ή μειωμένη όραση
- Προβλήματα ισορροπίας
- Γαστρεντερικά προβλήματα (π.χ. δυσκοιλιότητα, διάρροια, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση) • Ακούσια απώλεια ή αύξηση βάρους
- Συχνές λοιμώξεις. Μερικές φορές, σε αυτοάνοσα νοσήματα, όπως ορισμένοι τύποι αρθρίτιδας και οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται σε υγιή κύτταρα.
Συμπτώματα κοινών αυτοάνοσων φλεγμονωδών νοσημάτων
Τα συμπτώματα διαφέρουν ανάλογα με το συγκεκριμένο αυτοάνοσο νόσημα.
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Το ανοσοποιητικό επιτίθεται στις αρθρώσεις. Συμπτώματα: Πόνος, πρήξιμο και δυσκαμψία στις αρθρώσεις, Απώλεια λειτουργικότητας, Περιορισμένο εύρος κίνησης
- Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου: Η φλεγμονή επηρεάζει την πεπτική οδό. Συμπτώματα: Διάρροια, Κοιλιακός πόνος, κράμπες ή φούσκωμα, Απώλεια βάρους, Αναιμία
- Πολλαπλή σκλήρυνση (σκλήρυνση κατά πλάκας): Το σώμα επιτίθεται στη μυελίνη, το προστατευτικό περίβλημα των νευρικών κυττάρων.
Προτάσεις Heals για φλεγμονή
Τρόποι Αντιμετώπισης της φλεγμονής
Αν η φλεγμονή οφείλεται σε αυτοάνοση νόσο, η θεραπεία θα διαφέρει ανάλογα με την πάθηση. Γενικές θεραπείες για συμπτώματα φλεγμονής:
- ΜΣΑΦ και ασπιρίνη: Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα όπως η ιβουπροφαίνη, η ναπροξένη και η ασπιρίνη, χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του πόνου και της φλεγμονής. Υπάρχουν και πιο ισχυρά με ιατρική συνταγή (π.χ. δικλοφενάκη).
- Κορτικοστεροειδή: Ισχυρά αντιφλεγμονώδη φάρμακα που διατίθενται σε μορφή ρινικού σπρέι, χαπιού, ενέσεων ή κρέμας. Η μακροχρόνια χρήση μπορεί να έχει παρενέργειες.
- Τοπικά αναλγητικά και κρέμες: Περιέχουν φάρμακα ή φυσικά συστατικά με αντιφλεγμονώδη δράση, και χρησιμοποιούνται για πόνο σε συγκεκριμένα σημεία.
Όσον αφορά την διατροφή, αλλαγές μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής. Αποφεύγοντας τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και τρανς λιπαρά, και περιορίζοντας τα επεξεργασμένα τρόφιμα, ενδέχεται να υπάρχει βελτίωση και μείωση της φλεγμονής.
Τροφές που καταπολεμούν τη φλεγμονή
- Λιπαρά ψάρια (σολομός, σαρδέλες, σκουμπρί) – πλούσια σε Ω-3 λιπαρά οξέα.
- Ελαιόλαδο (έξτρα παρθένο) – αντιοξειδωτική δράση.
- Μούρα (μύρτιλα, φράουλες, βατόμουρα) – πλούσια σε πολυφαινόλες και βιταμίνη C.
- Πράσινα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, λάχανο, ρόκα).
- Κουρκουμάς – η κουρκουμίνη έχει ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση.
- Τζίντζερ (πιπερόριζα) – βοηθά στη μείωση πόνου και φλεγμονής.
- Ξηροί καρποί (ιδίως καρύδια και αμύγδαλα).
- Ντομάτες – πλούσιες σε λυκοπένιο.
- Πράσινο τσάι – αντιοξειδωτικά (κατεχίνες).
- Σκόρδο και κρεμμύδι – ενισχύουν το ανοσοποιητικό και καταπολεμούν τη φλεγμονή.
Συμπληρώματα Διατροφής για αντιμετώπιση της φλεγμονής
1.Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα (EPA/DHA) • Πηγή: Έλαιο ψαριού ή φυκιών (για vegan). • Δράση: Ισχυρή αντιφλεγμονώδης δράση – μειώνουν την CRP, βοηθούν σε φλεγμονές αρθρώσεων, καρδιάς, εντέρου. Τα Ωμέγα-3, όπως το EPA και το DHA, που βρίσκονται σε λιπαρά ψάρια (σολομός, σκουμπρί, σαρδέλες), καθώς και στο λινέλαιο (ALA), έχουν ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση. Συμβάλλουν στη μείωση της φλεγμονής στις αρθρώσεις και έχουν καρδιοπροστατευτική και αντιθρομβωτική δράση. Είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία της καρδιάς, του ανοσοποιητικού και του εγκεφάλου.
2. Κουρκουμίνη (Curcumin): Προσφέρει αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Βοηθά σε αρθρίτιδα, πεπτικά προβλήματα, φλεγμονώδεις παθήσεις. Απορροφάται καλύτερα σε συνδυασμό με μαύρο πιπέρι (πιπερίνη) ή σε μορφή με λιποσώματα. Η κουρκουμίνη, η κύρια δραστική ουσία του κουρκουμά, έχει αποδειχθεί ότι διαθέτει ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Ρυθμίζει διάφορες ουσίες που συμμετέχουν στις διαδικασίες των φλεγμονών και μπορεί να συμβάλλει στη μείωση των συμπτωμάτων της αρθρίτιδας και των φλεγμονωδών παθήσεων του εντέρου.
3.Τζίντζερ (Ginger Extract): Μειώνει φλεγμονές και πόνο (ιδίως σε αρθρίτιδα, γαστρεντερικά).
4. Bρωμελαΐνη (Bromelain) • Ένζυμο από ανανά. • Δράση: Αντιφλεγμονώδης ειδικά σε τραυματισμούς, οιδήματα και πόνους. Συχνά συνδυάζεται με κουρκουμίνη. Αυτό το ένζυμο, που προέρχεται από τον ανανά, έχει ισχυρές αντιφλεγμονώδεις και αναλγητικές ιδιότητες. Μπορεί να περιορίσει τη φλεγμονή και το οίδημα, επηρεάζοντας τη σύνθεση των προσταγλανδινών.
5. Ρεσβερατρόλη (Resveratrol): Καλές πηγές αποτελεί η φλούδα των σταφυλιών και το κόκκινο κρασί. Διαθέτει αντιοξειδωτική και καρδιοπροστατευτική δράση.
6. Βιταμίνη D • Δράση: Η ανεπάρκεια σχετίζεται με αυξημένη φλεγμονή και εξασθενημένο ανοσοποιητικό. • Συνιστάται μέτρηση πριν τη λήψη. • Δοσολογία: 1.000–4.000 IU/ημέρα, ανάλογα με τα επίπεδα.
7. Προβιοτικά: Υποστηρίζουν την υγεία του εντέρου που είναι βασικό στη ρύθμιση της φλεγμονής. • Επιλογή σκευασμάτων με πολλαπλά στελέχη, π.χ. Lactobacillus, Bifidobacterium. Η υγεία του εντέρου είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη φλεγμονή. Τα προβιοτικά, τα «φιλικά» βακτήρια που ζουν στο γαστρεντερικό μας σύστημα, βοηθούν στην αποκατάσταση της ισορροπίας της εντερικής χλωρίδας και εμποδίζουν την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών, μειώνοντας έτσι τη φλεγμονή του εντέρου.
8. Ασταξανθίνη (Astaxanthin): Ισχυρό φυσικό αντιοξειδωτικό από μικροάλγη. • Δράση: Προστασία από οξειδωτικό στρες και φλεγμονή.
Συμπέρασμα
Η φλεγμονή είναι φυσικό μέρος της ανοσοποιητικής απόκρισης του σώματος. Όμως, η μακροχρόνια ή χρόνια φλεγμονή μπορεί να έχει επιβλαβείς επιπτώσεις και συνδέεται με αυτοάνοσα νοσήματα. Αν παρουσιάζoυμε συμπτώματα που υποδηλώνουν χρόνια φλεγμονή, συμβουλευόμαστε τον γιατρό μας για περαιτέρω έλεγχο και ενδεχομένως θεραπεία κάποιας υποκείμενης πάθησης.
Συχνές Ερωτήσεις για τη Φλεγμονή
Πώς φεύγει η φλεγμονή στο πόδι;
Η φλεγμονή στο πόδι μπορεί να υποχωρήσει με ανάπαυση, τοπική εφαρμογή πάγου, αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή αλοιφές και ανύψωση του άκρου. Σε σοβαρές ή επίμονες περιπτώσεις, απαιτείται ιατρική αξιολόγηση.
Τι προκαλεί φλεγμονή;
Η φλεγμονή προκαλείται από λοιμώξεις, τραυματισμούς, χρόνιες παθήσεις, αυτοάνοσα νοσήματα, κακή διατροφή, κάπνισμα, στρες ή και παρατεταμένη έκθεση σε τοξικές ουσίες ή αλλεργιογόνα.Ποιες είναι οι εξετάσεις αίματος για φλεγμονή;
Οι πιο συνηθισμένες εξετάσεις αίματος για φλεγμονή είναι η CRP (C-αντιδρώσα πρωτεΐνη), η ΤΚΕ (Ταχύτητα Καθίζησης Ερυθρών) και τα λευκά αιμοσφαίρια. Αυτές δείχνουν την ύπαρξη ή την ένταση της φλεγμονώδους αντίδρασης στον οργανισμό.
Πώς αντιμετωπίζεται η χρόνια φλεγμονή;
Η αντιμετώπιση της χρόνιας φλεγμονής περιλαμβάνει αλλαγές στη διατροφή, άσκηση, έλεγχο του στρες, αποφυγή καπνίσματος και αλκοόλ, καθώς και φαρμακευτική αγωγή ή συμπληρώματα όπου χρειάζεται, πάντα με ιατρική καθοδήγηση.Τι είναι η τοπική φλεγμονή;
Η τοπική φλεγμονή αφορά μια συγκεκριμένη περιοχή του σώματος, όπως π.χ. το δέρμα ή μια άρθρωση, και συνοδεύεται συχνά από πόνο, ερυθρότητα, πρήξιμο και θερμότητα. Είναι η φυσική αντίδραση του σώματος σε τραυματισμό ή ερεθισμό.