Παγκόσμια Μέρα κατα του Καπνίσματος: 7+1 επιπώσεις του καπνίσματος στην υγεία μας!

Ποιες είναι οι επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία μας;

Τα προϊόντα καπνού περιέχουν μη ασφαλείς ουσίες, από ακετόνη και πίσσα μέχρι νικοτίνη και μονοξείδιο του άνθρακα. Οι εισπνεόμενες ουσίες μπορούν να επηρεάσουν τους πνεύμονές μας και τα άλλα όργανα του σώματός μας. Αλλά η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να αναστρέψει πολλές από αυτές τις επιπτώσεις στο σώμα μας.

Σύμφωνα με την American Lung Association, τα τσιγάρα περιέχουν περίπου 600 συστατικά. Πολλά από αυτά τα συστατικά βρίσκονται επίσης στα πούρα και στους ναργιλέδες. Όταν καίγονται, παράγουν περισσότερες από 7.000 χημικές ουσίες, πολλές από τις οποίες είναι τοξικές. Τουλάχιστον 69 από αυτά είναι καρκινογόνα ή είναι γνωστό ότι προκαλούν καρκίνο.

1. Κίνδυνος για εμφάνιση καρκίνου 

Το κάπνισμα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου σχεδόν οπουδήποτε στο σώμα σας. Αυτό περιλαμβάνει τους ακόλουθους τύπους καρκίνου:

- καρκίνο της ουροδόχου κύστης

- καρκίνο του τραχήλου της μήτρας

- καρκίνο του παχέος εντέρου

- καρκίνο του οισοφάγου

- καρκίνο των νεφρών και της μήτρας

- καρκίνο του λάρυγγα

- καρκίνο στο συκώτι

- καρκίνο του στοματοφάρυγγα (ο οποίος μπορεί να περιλαμβάνει μέρη του λαιμού, της γλώσσας, των αμυγδαλών και της μαλακής υπερώας)

- καρκίνο στο πάγκρεας

- καρκίνο του στομάχου ή του στομάχου

- καρκίνο της τραχείας, των βρόγχων και του πνεύμονα

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ και του ΟΟΣΑ, ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί τη συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο στην Ελλάδα, με σταθερά ποσοστά. Στην Ελλάδα, περίπου το 1/5 του συνόλου των θανάτων, >20.000 ετησίως, αποδίδονται σε νοσήματα που σχετίζονται με το κάπνισμα (συμπεριλαμβανομένου τόσο του ενεργητικού όσο και του παθητικού καπνίσματος). 

Εάν σταματήσουμε το κάπνισμα, ο κίνδυνος εμφάνισης των περισσότερων από αυτούς τους τύπους καρκίνου μειώνεται σε περίπου 10 έως 20 χρόνια, ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου. Ωστόσο, ο κίνδυνος σας θα εξακολουθεί να είναι υψηλότερος από αυτόν των ατόμων που δεν έχουν καπνίσει ποτέ.

2. Kεντρικό Νευρικό Σύστημα

Mία από τις ουσίες του καπνού είναι η νικοτίνη, η οποία προκαλεί αλλαγές στην ψυχολογική μας κατάσταση. Η νικοτίνη επιδρά δημιουργώντας εθισμό και εξαρτησιογόνες συνήθειες, γεγονός που μας δυσκολέυει να κόψουμε το τσιγάρο.

Η νικοτίνη φτάνει γρήγορα στον εγκέφαλο, παρέχοντας προσωρινή ενέργεια. Όμως, καθώς η επίδρασή της εξαφανίζεται, μπορεί να προκαλέσει αίσθημα κόπωσης και αυξημένη επιθυμία να ξανακαπνίσουμε. Η σωματική απεξάρτηση από τη νικοτίνη μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα μας για συγκέντρωση και να προκαλέσει αρνητικά συναισθήματα. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:

- Αίσθημα ανησυχίας

- Ευαισθησία σε ερεθίσματα

- Κατάθλιψη

- Πονοκέφαλους και διαταραχές του ύπνου 

3. Αναπνευστικό σύστημα

Το κάπνισμα προκαλεί βλάβη στους πνεύμονες και απώλεια ιστού που δεν επανέρχεται ποτέ. Η βλάβη στο αναπνευστικό σύστημα μπορεί επίσης να σας κάνει πιο επιρρεπείς σε ορισμένες λοιμώξεις που επηρεάζουν τους πνεύμονες, όπως η φυματίωση και η πνευμονία, και αυξάνουν την πιθανότητα θανάτου από αυτές τις ασθένειες. Το κάπνισμα μπορεί να μας προκαλέσει χρόνιο βήχα. Μπορεί επίσης να επιδεινώσει τις κρίσεις άσθματος, εάν έχουμε άσθμα.

Η βλάβη των πνευμόνων από το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει πνευμονική νόσο ή καρκίνο του πνεύμονα. Το κάπνισμα είναι η κύρια αιτία καρκίνου του πνεύμονα και οι καπνιστές έχουν 20 φορές περισσότερες πιθανότητες από τους μη καπνιστές να διαγνωστούν με καρκίνο του πνεύμονα.

Τα άτομα που καπνίζουν διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για χρόνιες μη αναστρέψιμες πνευμονικές παθήσεις όπως:

- εμφύσημα, η καταστροφή των αερόσακων στους πνεύμονές μας.

- χρόνια βρογχίτιδα, μόνιμη φλεγμονή που επηρεάζει την επένδυση των αναπνευστικών σωλήνων των πνευμόνων.

- χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), μια ομάδα παθήσεων των πνευμόνων.

- καρκίνος του πνεύμονα.

- άσθμα έναρξης ενηλίκων.

Η απόσυρση από τα προϊόντα καπνού μπορεί να προκαλέσει προσωρινή συμφόρηση και αναπνευστική δυσφορία καθώς οι πνεύμονες και οι αεραγωγοί σας αρχίζουν να επουλώνονται. Η αυξημένη παραγωγή βλέννας αμέσως μετά τη διακοπή του καπνίσματος, μπορεί να είναι ένα θετικό σημάδι ότι το αναπνευστικό σας σύστημα ανακάμπτει.

4. Kαρδιαγγειακό σύστημα

Το κάπνισμα μπορεί να βλάψει το καρδιαγγειακό σύστημα, συμπεριλαμβανομένων: καρδιά, αρτηρίες, αιμοφόρα αγγεία. Η νικοτίνη προκαλεί σύσφιξη των αιμοφόρων αγγείων, γεγονός που περιορίζει τη ροή του αίματος. Το κάπνισμα αυξάνει επίσης την αρτηριακή πίεση, αποδυναμώνει τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων και αυξάνει τον κίνδυνο θρόμβων αίματος.

Αυτοί οι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο, όπως:

- αθηροσκλήρωση

- στεφανιαία νόσο, συμπεριλαμβανομένης της καρδιακής προσβολής και του αιφνίδιου καρδιακού θανάτου

- εγκεφαλικό

- περιφερική αρτηριακή νόσο

Διατρέχουμε επίσης αυξημένο κίνδυνο επιδείνωσης της καρδιακής νόσου εάν έχουμε ήδη. 

Το κάπνισμα επηρεάζει την καρδιαγγειακή μας υγεία και επίσης επηρεάζει την υγεία των γύρω μας που δεν καπνίζουν. Η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα ενέχει τον ίδιο κίνδυνο για έναν μη καπνιστή με κάποιον που καπνίζει. Οι κίνδυνοι μπορεί να περιλαμβάνουν:

- εγκεφαλικό

- έμφραγμα

- καρδιακή ασθένεια

5. Γονιμότητα

Το κάπνισμα μπορεί επίσης να συμβάλει σε προβλήματα γονιμότητας και χαμηλότερα επίπεδα ορμονών φύλου σε άνδρες και γυναίκες, οδηγώντας σε μειωμένη σεξουαλική επιθυμία.

Στις γυναίκες:

Μπορεί να οδηγήσει σε σεξουαλική δυσαρέσκεια μειώνοντας τη λίπανση και την ικανότητα να φτάσουν σε οργασμό. Η εμμηνόπαυση μπορεί επίσης να εμφανιστεί νωρίτερα σε καπνιστές παρά σε μη καπνιστές. Το κάπνισμα επηρεάζει την παραγωγή ορμονών και μπορεί να δυσκολέψει τα άτομα με κόλπους να μείνουν έγκυες. 

Στους άντρες: 

Μπορεί να μειώσει τη σεξουαλική απόδοση. Το κάπνισμα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων, γεγονός που μπορεί να περιορίσει τη ροή του αίματος που απαιτείται για την επίτευξη στύσης. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στυτική δυσλειτουργία (ΣΔ). Η ΣΔ μπορεί επίσης να οδηγήσει σε προβλήματα γονιμότητας. Μπορεί επίσης να βλάψει το DNA του σπέρματος, καθιστώντας δύσκολη τη σύλληψη και αυξάνοντας τον κίνδυνο αποβολής και ορισμένων γενετικών ανωμαλιών.

6. Διαβήτης τύπου 2

Το κάπνισμα έχει επίσης επίδραση στην ινσουλίνη, καθιστώντας πιο πιθανό να αναπτύξoυμε αντίσταση στην ινσουλίνη. Τα άτομα που καπνίζουν έχουν 30% έως 40% μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 και τις επιπλοκές του. Ο διαβήτης τύπου 2 τείνει να αναπτύσσεται ταχύτερα σε άτομα που καπνίζουν σε σχέση με άτομα που δεν καπνίζουν, καθώς μπορεί να είναι πιο δύσκολο να ελεγχθεί.

7. Περιοδοντική νόσος

Το κάπνισμα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για περιοδοντική νόσο ή ασθένεια που επηρεάζει τα ούλα. Αυτό συμβαίνει επειδή το κάπνισμα προκαλεί φλεγμονή γύρω από τα δόντια και αυξάνει τον κίνδυνο για βακτηριακές λοιμώξεις. Τα ούλα μπορεί να διογκωθούν και να αιμορραγήσουν (ουλίτιδα) και τελικά να αρχίσουν να απομακρύνονται από τα δόντια (περιοδοντίτιδα).

8. Σκελετικό σύστημα

Το κάπνισμα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία των οστών σας, μειώνοντας την οστική σας πυκνότητα και συμβάλλοντας στην απώλεια οστικής μάζας.

Τα οφέλη προκύπτουν σχεδόν αμέσως μετά την διακοπή καπνίσματος

Όταν κόψουμε το τσιγάρο, τα οφέλη προκύπτουν σχεδόν αμέσως:

Μετά από 20 λεπτά, η αρτηριακή πίεση και ο καρδιακός σας ρυθμός πέφτουν και η θερμοκρασία των χεριών και των ποδιών μας αυξάνεται. 

Μετά από 8 ώρες, το αίμα μας θα περιέχει χαμηλότερα επίπεδα μονοξειδίου του άνθρακα και υψηλότερα επίπεδα οξυγόνου.

Μετά από 24 ώρες, ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής μειώνεται.

Μετά από 48 ώρες, οι νευρικές απολήξεις μας προσαρμόζονται στην απουσία νικοτίνης και αρχίζουμε να ανακτάμε την ικανότητά μας να γευόμαστε και να μυρίζουμε.

Μετά από 2 εβδομάδες έως 3 μήνες, η κυκλοφορία μας βελτιώνεται και μπορούμε  να αντέχουμε περισσότερη άσκηση.

Μετά από 1 έως 9 μήνες, το συνολικό μας επίπεδο ενέργειας αυξάνεται και βήχουμε λιγότερο. Επιπλέον η κόπωση και η δύσπνοια μειώνονται.

Μετά από 1 χρόνο, ο κίνδυνος καρδιακής νόσου μειώνεται στο μισό σε σύγκριση με έναν σημερινό καπνιστή.

Μετά από 5 χρόνια, ο κίνδυνος εγκεφαλικού μειώνεται σε σχέση με αυτούς που δεν κάπνισαν ποτέ.

Μετά από 10 χρόνια, ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο του πνεύμονα μειώνεται σχεδόν στο ίδιο ποσοστό με έναν ισόβιο μη καπνιστή. Επιπλέον, μειώνουμε τον κίνδυνο άλλων καρκίνων.

Μετά από 15 χρόνια, ο κίνδυνος καρδιακής νόσου φτάνει τελικά σε αυτούς που δεν κάπνισαν ποτέ.

Συμπέρασμα: Το κάπνισμα τσιγάρων αυξάνει τον κίνδυνο για καταστάσεις υγείας που μπορεί να επηρεάσουν ολόκληρο το σώμα. Αν και δεν είναι όλες οι επιπτώσεις του καπνίσματος άμεσες, οι επιπλοκές και οι βλάβες μπορεί να διαρκέσουν για χρόνια.  Αλλά η διακοπή του καπνίσματος μειώνει πολλούς από αυτούς τους κινδύνους. Έχει επίσης βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οφέλη. Δεδομένου ότι το κάπνισμα επηρεάζει κάθε σύστημα του σώματος, η εύρεση ενός τρόπου διακοπής μπορεί να μας βοηθήσει να ζήσουμε μια μεγαλύτερη και πιο υγιή ζωή.

Το Heals.gr προτείνει: 

1. Health Aid Lungforte Συμπλήρωμα Διατροφής για Υγιές Άνω Αναπνευστικό & Ανοσοποιητικό Σύστημα, 30 Ταμπλέτες. Το Lungforte* της HealthAid αποτελεί μια πρωτοποριακή σύνθεση για την υποστήριξη του ανοσοποιητικού και είναι κατάλληλο για καπνιστές, πάσχοντες από αναπνευστικά προβλήματα, όσους ζουν και εργάζονται σε περιοχές με υψηλά ποσοστά ρύπανσης, αλλά και εκείνους που είναι επιρρεπείς σε λοιμώξεις του αναπνευστικού και εμφανίζουν συχνά βήχα και βλέννα.



2. HERB Micro Filter Πίπες για Στριφτό με Φίλτρο από Φυτικά Εκχυλίσματα και Ενζυμα, 12 τεμάχια. To HERB® Micro Filter διαθέτει ένα πρωτοποριακό φίλτρο το οποίο περιέχει πάνω από 10 φυτικά βότανα και ένζυμα(ηράνθεμο, γλυκόριζα πράσινο τσάι κ.α.) που συλλέγουν και μειώνουν τις επικίνδυνες ουσίες του τσιγάρου. Ταυτόχρονα περιέχει μικροχαλαζία (microsilica) ο οποίος απλώνεται σε ειδικά επεξεργασμένες ίνες και περιβάλλει εξωτερικά το φίλτρο εγκλωβίζοντας έτσι τη συλλογή των βλαβερών ουσιών μέσα στο φίλτρο χωρίς να τους επιτρέπει να φτάνουν στο στόμα του καπνιστή. Με τον τρόπο αυτόν το Herb micro filter απορροφά την πίσσα και τη νικοτίνη χωρίς να αλλοιώνει καθόλου τη γεύση του τσιγάρου.

Πηγές:

1. https://www.healthline.com/health/smoking/effects-on-body

2. https://www.eurolife.gr/el-GR/Blog/articles/20220530-ygeia-pagkosmia-imera-kapnismatos

3. https://my.clevelandclinic.org/health/articles/17488-smoking