Το καλάθι σας είναι άδειο
Συντακτική ομάδα του heals, 09-09-2025
Όλοι οι συγγραφείς
Πώς κολλάει το μικρόβιο πρωτέας
Το ουροποιητικό μας σύστημα είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία και την καλή λειτουργία του οργανισμού. Ωστόσο, μικρόβια όπως ο Proteus μπορούν σε ορισμένες περιπτώσεις να το αποδυναμώσουν, προκαλώντας λοιμώξεις. Τι είναι όμως αυτό το μικρόβιο, πώς δρα και πότε μπορεί να μας απασχολήσει;
Πίνακας Περιεχομένων
- 1. Τι είναι το μικρόβιο πρωτέας
- 2. Πώς μπορεί να μολυνθεί κάποιος με το μικρόβιο πρωτέας
- 3. Προτάσεις Heals για το ουροποιητικό
- 4. Συμπληρώματα για την υγεία του ουροποιητικού
- 5. Συμπέρασμα
Τι είναι το μικρόβιο πρωτέας
Ο πρωτέας (Proteus mirabilis) είναι ένα γένος βακτηρίων που ανήκει στην οικογένεια Enterobacteriaceae. Πρόκειται για μικρόβια που ζουν φυσιολογικά στην ενετερική μικροχλωρίδα του ανθρώπου και των ζώων, χωρίς να προκαλούν πρόβλημα στις περισσότερες περιπτώσεις. Ωστόσο, όταν βρεθούν σε άλλα σημεία του οργανισμού, μπορούν να γίνουν παθογόνα και να προκαλέσουν διάφορες λοιμώξεις. Στους άνδρες οι λοιμώξεις από Proteus (όπως και από άλλα εντερικά βακτήρια) μπορεί να είναι πιο δύσκολες στη θεραπεία σε σχέση με τις γυναίκες οδηγώντας σε οξεία ή χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα. Ο λόγος είναι ανατομικός:
Η ουρήθρα είναι πιο μακριά, άρα όταν εγκατασταθεί μικρόβιο στην κατώτερη ουροποιητική οδό, υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος να «ανέβει» βαθύτερα. Συχνά η λοίμωξη δεν περιορίζεται στην κύστη, αλλά μπορεί να επεκταθεί στον προστάτη, όπου τα αντιβιοτικά έχουν πιο δύσκολη διείσδυση.
Πώς δρα ο Proteus
- Τα βακτήρια αυτά είναι κινητικά και έχουν την ικανότητα να εξαπλώνονται γρήγορα. Αυτό τους δίνει πλεονέκτημα στο να ανεβαίνουν στο ουροποιητικό σύστημα, προκαλώντας ουρολοιμώξεις.
- Παράγουν το ένζυμο ουρεάση, το οποίο διασπά την ουρία των ούρων και δημιουργεί αμμωνία. Αυτό κάνει τα ούρα πιο αλκαλικά, γεγονός που ευνοεί τον σχηματισμό λίθων (πέτρες) στο ουροποιητικό.
- Διαθέτουν επίσης μόρια στην επιφάνειά τους που τους βοηθούν να προσκολλώνται στα κύτταρα και να αποφεύγουν την άμυνα του οργανισμού.
- Όπως και άλλα Gram-αρνητικά βακτήρια, παράγουν ενδοτοξίνη (λιποπολυσακχαρίτη) που μπορεί να προκαλέσει έντονη φλεγμονώδη αντίδραση και σε σοβαρές περιπτώσεις σηψαιμία.
Πώς μπορεί να μολυνθεί κάποιος με το μικρόβιο πρωτέας
Ο Proteus δεν είναι μικρόβιο που “κολλάμε” εύκολα όπως π.χ. μια γρίπη ή μια ίωση. Είναι βακτήριο που υπάρχει φυσιολογικά στο έντερο του ανθρώπου και των ζώων. Το πρόβλημα ξεκινά όταν βρεθεί σε λάθος σημείο του οργανισμού ή όταν μεταφερθεί μέσω επαφής/επιμόλυνσης.
Από το ίδιο το έντερο
Ο Proteus είναι μέρος της φυσιολογικής μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου. Δεν δημιουργεί πρόβλημα όσο παραμένει εκεί. Ωστόσο, μπορεί να «μετακινηθεί» και να περάσει από την περιοχή του πρωκτού προς την ουρήθρα.
Αυτό συμβαίνει πιο συχνά στις γυναίκες, γιατί η ουρήθρα είναι πιο κοντή και βρίσκεται κοντά στο έντερο. Το μικρόβιο μπορεί να ανέβει προς την ουροδόχο κύστη ή και τα νεφρά, προκαλώντας ουρολοίμωξη.
Μέσω καθετήρων ή ιατρικών επεμβάσεων
Οι καθετήρες αποτελούν «μονοπάτι» για τα μικρόβια. Ο Proteus μπορεί να προσκολληθεί στην επιφάνεια του καθετήρα και να σχηματίσει βιοφίλμ (ένα προστατευτικό στρώμα μικροβίων). Έτσι, το μικρόβιο βρίσκει τρόπο να φτάσει στην ουροδόχο κύστη ή ακόμα και στο αίμα.
- Παρόμοιοι κίνδυνοι υπάρχουν και σε χειρουργικές επεμβάσεις, αν το μικρόβιο μπει στο σώμα μέσω εργαλείων ή πληγών. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Proteus συχνά συνδέεται με νοσοκομειακές λοιμώξεις.
Από μολυσμένες επιφάνειες
Σε περιβάλλοντα όπως νοσοκομεία, ο Proteus μπορεί να επιβιώσει σε αντικείμενα, εργαλεία ή ακόμα και στα χέρια του προσωπικού.
- Αν δεν τηρούνται αυστηρά οι κανόνες υγιεινής (πλύσιμο χεριών, απολύμανση εργαλείων), το μικρόβιο μπορεί να περάσει στον οργανισμό του ασθενούς.
- Αν και αυτή η μετάδοση δεν είναι η πιο συχνή, έχει ιδιαίτερη σημασία σε ευάλωτους ασθενείς.
Μέσω τραυμάτων
Ανοιχτά τραύματα στο δέρμα αποτελούν πύλη εισόδου.
- Αν το τραύμα έρθει σε επαφή με μολυσμένο περιβάλλον (χώμα, επιφάνειες, υγρά ή ιατρικό εξοπλισμό), το μικρόβιο μπορεί να εγκατασταθεί εκεί.
- Αυτό μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη του τραύματος και, αν δεν αντιμετωπιστεί, να περάσει στην κυκλοφορία του αίματος (σηψαιμία).
Ο Proteus δεν θεωρείται σεξουαλικώς μεταδιδόμενο μικρόβιο. Δηλαδή, δεν μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής πράξης με τον ίδιο τρόπο που μεταδίδονται χλαμύδια, γονόρροια ή άλλα ΣΜΝ. Ωστόσο, η σεξουαλική επαφή μπορεί να λειτουργήσει έμμεσα ως παράγοντας κινδύνου για ουρολοίμωξη από Proteus (όπως και από E. coli ή άλλα εντερικά μικρόβια), κυρίως στις γυναίκες:
-
Η τριβή στην περιοχή της ουρήθρας μπορεί να διευκολύνει τη «μετακίνηση» βακτηρίων από το έντερο/πρωκτό προς την ουρήθρα.
-
Αν δεν τηρηθεί σωστή υγιεινή πριν ή μετά την επαφή (π.χ. ούρηση μετά τη σεξουαλική πράξη, καθαριότητα χεριών/γεννητικών οργάνων), αυξάνεται η πιθανότητα λοίμωξης.
-
Η χρήση ορισμένων λιπαντικών ή σπερματοκτόνων μπορεί να αλλάξει την ισορροπία της μικροχλωρίδας, κάνοντας τον οργανισμό πιο ευάλωτο.
Προτάσεις Heals για το ουροποιητικό
Συμπληρώματα για την υγεία του ουροποιητικού
Υπάρχουν συμπληρώματα διατροφής που αντιμετωπίζουν τα αρχικά συμπτώματα της ουρολοίμωξης, όπως το τσούξιμο κατά την ούρηση. Η D-μαννόζη, η Ν-ακετυλοκυστεΐνη, το cranberry και η σημύδα, βοηθούν στη σωστή λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος και αποκολλούν τα παθογόνα βακτήρια από τα τοιχώματά του.
Η D-μαννόζη και οι πολυανθοκυανιδίνες απο το cranberry προσδένονται σε συγκεκριμένες επικράτειες του E. coli και το απομακρύνουν κατά την ούρηση. Η Ν-ακετυλοκυστεΐνη είναι βλεννολυτικός παράγοντας που διασπά το βιοφιλμ των βακτηρίων, το οποίο τα προστατεύει, οπότε γίνονται πιο ευάλωτα.
Συνδυαστικά, πρέπει να χρησιμοποιούνται προβιοτικά, ώστε να χορηγηθούν επιθυμητά βακτήρια και να αποικίσουν τον κόλπο, σε βάρος των παθογόνων. Τα προβιοτικά εκτός από τα απαραίτητα στελέχη βακτηρίων που διαθέτουν παρέχουν και επιπρόσθετη αντιμικροβιακή δράση έναντι του E. coli. Εξαιρετικά ωφέλιμα είναι τα στελέχη Lactobacillus acidophilus, plantarum, rhamnosus και casei. Παράλληλα, στις γυναίκες παρέχουν επιπλέον προστασία από περαιτέρω λοιμώξεις στην περιοχή του κόλπου, όπως η κολπίτιδα.
Θεραπεία χωρίς αντιβίωση
Διουρητικά και αντισηπτικά βότανα που βοηθούν τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της ουρολοίμωξης:
Αρκτοστάφυλος (Uva ursi): αποτελεί διουρητικό βότανο, ενώ έχει και αντισηπτική δράση. Βοηθά στην υγεία του ουροποιητικού συστήματος και μειώνει την φλεγμονή και τα συμπτώματα της κυστίτιδας. Περιέχει χημικές ουσίες που μετατρέπονται σε υδροκινόνες όταν έρθουν σε επαφή με τα ούρα, κατά συνέπεια απολυμαίνουν τα ούρα και τα σχετιζόμενα με αυτά όργανα.
Σολιντάγκο (Solidago), σημύδα (Betula Alba), ονωνίδα (Ononis spinosa), ιππουρίδα (Equisetum arvense): Φυτά με διουρητικές ιδιότητες, δηλαδή αυξάνουν την παραγωγή και την αποβολή των ούρων. Αυτή η δράση βοηθά στην "έκπλυση" των βακτηρίων από το ουροποιητικό σύστημα, συμβάλλοντας έτσι στην πρόληψη και αντιμετώπιση της ουρολοίμωξης. Επιπλέον, περιέχουν αντιφλεγμονώδεις και αντισηπτικές ενώσεις, που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής και της ενόχλησης που σχετίζεται με τις λοιμώξεις του ουροποιητικού.
Τσουκνίδα (Urtica dioica): διαθέτει διουρητική, αποτοξινωτική και αντιισταμινική δράση. Επίσης, αποτελεί μια ολοκληρωμένη πηγή μετάλλων που ενισχύει και τονώνει ολόκληρο τον οργανισμό, ενώ η διουρητική της δράση την καθιστά χρήσιμο βότανο σε περιπτώσεις ουρολοιμώξεων και καλοηθών υπερπλασιών του προστάτη, αλλά και για την απέκκριση ουρικού οξέος.
Heals Tip
Οι φυσικές λύσεις δεν είναι πάντα αποτελεσματικές. Αν τα συμπτώματα παραμείνουν και επιδεινωθούν, είναι απαραίτητη η επίσκεψη στον γιατρό και η χορήγηση κατάλληλης αντιβιοτικής θεραπείας.
Συμπέρασμα
Ο μικροοργανισμός Proteus δεν μεταδίδεται εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο· συνήθως προκαλεί λοίμωξη μόνο σε συγκεκριμένες συνθήκες. Με σωστή υγιεινή, καλή ενυδάτωση και τακτικό ιατρικό έλεγχο, ο κίνδυνος εμφάνισης λοίμωξης παραμένει χαμηλός και μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.
Συχνές Ερωτήσεις για τον Proteus mirabilis
Πώς μεταδίδεται ο Proteus mirabilis;
Ο Proteus mirabilis βρίσκεται συνήθως στο γαστρεντερικό σωλήνα και μπορεί να μεταφερθεί στην ουρογεννητική περιοχή από τον πρωκτό λόγω κακής υγιεινής ή ιατρικών οδηγιών όπως καθετήρες. Η άμεση σεξουαλική μετάδοση δεν είναι ο κύριος τρόπος, αλλά η στενή επαφή της περιοχής μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μεταφοράς.
Μπορεί ο Proteus mirabilis να υπάρχει ως μικρόβιο στον κόλπο;
Ναι, ο Proteus mirabilis μπορεί περιστασιακά να αποικίσει την περινεϊκή/κολπική περιοχή, ειδικά όταν υπάρχει διαταραχή της φυσικής χλωρίδας ή παρουσία προδιαθεσικών παραγόντων (π.χ. καθετήρας, πρόσφατη αντιβιοτική αγωγή, κακή προσωπική υγιεινή). Η παρουσία του στον κόλπο είναι λιγότερο συχνή σε σύγκριση με άλλους κόλπικους μικροοργανισμούς.
Ποια είναι τα συμπτώματα που προκαλεί ο Proteus mirabilis;
Αν ο Proteus mirabilis προκαλέσει λοίμωξη, τα συμπτώματα εξαρτώνται από την περιοχή: σε ουρολοίμωξη μπορεί να εμφανιστούν συχνουρία, επώδυνη ούρηση (κάψιμο), αίσθημα επιτακτικής ούρησης και πόνος στην κάτω κοιλιά. Σε λοίμωξη του κόλπου ή του βλεννογόνου μπορεί να υπάρξει ερεθισμός, κνησμός ή ασυνήθης έκκριση. Τα συμπτώματα είναι μη ειδικά και χρειάζεται καλλιέργεια/ιατρική αξιολόγηση για επιβεβαίωση.