Έκζεμα: Πως αντιμετωπίζεται το κάθε είδος δερματίτιδας;

Ελίζα Καλοκύρη, 20-02-2024

Έκζεμα: Πως αντιμετωπίζεται το κάθε είδος δερματίτιδας;

Κνησμός, ερυθρότητα, ξηρότητα και φουσκάλες. Από που προέρχονται άραγε αυτά τα δυσάρεστα συμπτώματα; O "ενοχλητικός επισκέπτης" ακούει στο όνομα, έκζεμα. Αυτό το δερματικό πρόβλημα, αν και δεν είναι μεταδοτικό, μπορεί να επηρεάσει άτομα κάθε ηλικίας, φέρνοντας μαζί του ενόχληση, άγχος, δυσφορία. Στο άρθρο αυτό θα δούμε τι είναι το έκζεμα, ποια τα αίτια και οι μορφές του και πως αντιμετωπίζεται κάθε είδος δερματίτιδας.

Έκζεμα και τύποι

Το έκζεμα είναι μια πάθηση του δέρματος, μη μεταδοτική, ή καλύτερα ένα σύνολο παθήσεων, κοινώς δερματίτιδα. Σε αυτήν την κατάσταση, το δέρμα μας γίνεται ξηρό, τραχύ και ερεθισμένο. Οι μηχανισμοί που προστατεύουν την επιδερμίδα μας και τη διατηρούν ενυδατωμένη και υγιή, διαταράσσονται. Έτσι, εμφανίζονται προβλήματα, ενοχλήσεις και έλλειψη άνεσης.

Έκζεμα είναι ο γενικός όρος. Διακρίνεται στους εξής τύπους:

Ατοπική δερματίτιδα: είναι η πιο κοινή μορφή δερματίτιδας , πολύ συχνή στα μικρά παιδιά. Περιλαμβάνει φλεγμονή, ερυθρότητα, ξηρό δέρμα και φαγούρα. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος και στο κεφάλι, ενώ στα μωρά εμφανίζεται και στο πρόσωπο.

Δερματίτιδα εξ επαφής: η δερματίτιδα αυτή είναι αλλεργική και προκαλείται όταν το δέρμα έρχεται σε επαφή με περιβαλλοντικούς ερεθιστικούς παράγοντες, αλλεργιογόνα. Για παράδειγμα, αφρόλουτρα, απορρυπαντικά, τρίχες ζώων, υφάσματα και βαφές. Το συχνό πλύσιμο χεριών είναι, επίσης, ενοχοποιητικός παράγοντας.

Σμηγματορροική δερματίτιδα: είναι φλεγμονώδης, περιλαμβάνει ερυθρότητα και απολέπιση και εμφανίζεται σε περιοχές όπως η πλάτη, η μύτη και το τριχωτό της κεφαλής. Είναι συχνή στα βρέφη και ονομάζεται "νινίδα", ενώ στους ενήλικες θα την ακούσουμε ως πιτυρίδα.

Δυσιδρωσικό έκζεμα: σε αυτόν τον τύπο εκζέματος βλέπουμε μικρές φουσκάλες στα χέρια και στα πόδια, που συνήθως ξεφλουδίζονται και προκαλούν πόνο. Είναι πολύ πιο συχνό στις γυναίκες από ότι στους άντρες. Ο ιδρώτας, οι υψηλές θερμοκρασίες και το άγχος είναι παράγοντες που οδηγούν στην εμφάνιση του.

Νομισματοειδές ή δισκοειδές έκζεμα: περιλαμβάνει μικρά, στρογγυλά σημάδια, σε σχήμα όπως ένα νόμισμα, σε όλο το σώμα αλλά κυρίως στα άκρα. Επιδεινώνεται από το κρύο τους χειμερινούς μήνες.

Νευροδερματίτιδα, κοινώς λειχήνα: είναι μια χρόνια κατάσταση που εμφανίζει κνησμό και ερυθρότητα σε συγκεκριμένα ή διάφορα σημεία του σώματος. Μπορεί να προκύψει από άλλες δερματίτιδες, όπως η ατοπική ή η ψωρίαση.

Δερματίτιδα εκ στάσεως: σχετίζεται με την κακή κυκλοφορία του αίματος στις φλέβες των ποδιών, γι’ αυτό και είναι γνωστή και ως φλεβικό έκζεμα. Εμφανίζεται ερυθρότητα, φαγούρα και ξεφλούδισμα στα κάτω άκρα. Εάν επιδεινωθεί, μπορεί να προκαλέσει διαρροή υγρού στο δέρμα. Παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτήν είναι η ορθοστασία και η έλλειψη σωματικής άσκησης, η εγκυμοσύνη, η παχυσαρκία, φάρμακα και άλλες παθήσεις.

Έκζεμα και αντιμετώπιση

Το έκζεμα μπορεί να εμφανιστεί με διάφορες μορφές και κάποιες φορές μπορεί να υπάρχουν μαζί παραπάνω από ένας τύπος εκζέματος. Με τη σωστή διάγνωση και καθοδήγηση μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Οι περισσότεροι τύπου εκζέματος προκαλούν ξηρότητα του δέρματος. Η ενυδάτωση είναι η πιο σημαντική για την αντιμετώπιση αλλά και για την πρόληψη εμφάνισης εκζεμάτων.

Χρησιμοποιούμε ενυδατική κρέμα στο σώμα και το πρόσωπο μας μετά το μπάνιο ή και κατά τη διάρκεια της ημέρας. Έτσι, αναπληρώνονται τα λιπίδια της επιδερμίδας, ενισχύεται ο φυσιολογικός φραγμός του δέρματος και διατηρείται η υγρασία στα σωστά επίπεδα. Φροντίζουμε να είναι δερματολογικά ελεγμένη, υποαλλεργική, χωρίς αρώματα και συντηρητικά.

Προτιμούμε κρέμες αντί για λοσιόν, ειδικά στις περιόδους εξάρσεων. Στις περιοχές με μεγαλύτερη τραχύτητα και απολέπιση εφαρμόζουμε πιο λιπαρές υφές, balm, ή κρέμες με ουρία για ανάπλαση. Οι κρέμες και οι αλοιφές παγιδεύουν νερό στο δέρμα σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό απ’ ότι οι λοσιόν και βοηθάνε στην πιο γρήγορη επούλωση.

Επιλέγουμε το κατάλληλο ενυδατικό αφρόλουτρο, χωρίς σάπωνες. Έτσι διατηρείται η επιδερμίδα ενυδατωμένη, καταπραΰνεται η ξηρότητα και ο κνησμός και μειώνονται οι εξάρσεις.

Έλαια μπάνιου μπορούν να φανούν ευεργετικά για το καταπονημένο δέρμα, ιδιαίτερα για τα μωρά με ατοπική δερματίτιδα. Συστήνεται να ρίχνονται δύο με τρία καπάκια ελαίου στην μπανιέρα και σε έντονες καταστάσεις να μην ξεπλένονται.

Για τη δερματίτιδα στάσεως, εκτός της ενυδάτωσης χρήσιμα είναι τα εξής:

Κάλτσες συμπίεσης για να βελτιώσουν την κυκλοφορία του αίματος
Ξεκούραση, αποφυγή ορθοστασίας και άσκηση.
Χρήση ανατομικών πάτων.
Ανύψωση των ποδιών με μαξιλάρια αρκετές φορές μέσα στην ημέρα και κατά τον ύπνο
Περιορισμός λήψης αλατιού, διότι επιδεινώνει το πρήξιμο.

Για τη σμηγματορροική δερματίτιδα που εμφανίζεται κυρίως στο τριχωτό της κεφαλής είναι απαραίτητη η χρήση σωστού σαμπουάν για τα μαλλιά, με δυνατότητα απολέπισης για την αντιμετώπιση μιας έξαρσης. Όταν υπάρχουν νιφάδες που πέφτουν στους ώμους, πρόκειται για ξηρή πιτυρίδα, ενώ όταν έχουμε φολίδες που κολλάνε στα μαλλιά, πρόκειται για λιπαρή πιτυρίδα. Σε κάθε περίπτωση, επιλέγουμε το αντίστοιχο σαμπουάν.

Συμπληρώματα διατροφής μπορούν, ακόμη, να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση δερματικών παθήσεων:

Τα ωμέγα 3 λιπαρά, είναι ευεργετικά σε κάθε είδος δερματίτιδας, καθώς διαθέτουν αντιφλεγμονώδη δράση, ανακουφίζοντας από την φαγούρα και τον πόνο. Επίσης, παγιδεύουν την υγρασία και έτσι, ενυδατώνουν και προστατεύουν το δέρμα.

Η βιοτίνη -βιταμίνη Β7- συστήνεται σε εκζέματα και κυρίως σε σμηγματορροική δερματίτιδα. Βοηθάει στην ενδυνάμωση του δέρματος και του τριχωτού της κεφαλής.

Η βιταμίνη D, σύμφωνα με μελέτες, βελτιώνει τα συμπτώματα ατοπικής δερματίτιδας και άλλων εκζεμάτων.

Η βιταμίνη Ε είναι αντιοξειδωτική και θρεπτική για το δέρμα.

Το έλαιο νυχτολούλουδου βελτιώνει την ενυδάτωση και ελαστικότητα του δέρματος και έχει αντιφλεγμονώδη δράση, χρήσιμη για τον κνησμό, την ερυθρότητα και το πρήξιμο.

Φαρμακευτική αγωγή δίνεται φυσικά για τη διαχείριση των συμπτωμάτων και την αντιμετώπιση τυχόν μολύνσεων, με την καθοδήγηση δερματολόγου, αφού έχει γίνει η σωστή διάγνωση.

Πρόληψη

Το έκζεμα μπορεί να αντιμετωπιστεί, όμως πολλές φορές ξανά κάνει την εμφάνιση του. Τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τις εξάρσεις;

Αποφεύγουμε αλλεργιογόνα, ειδικά σε δερματίτιδες όπως η εξ’ επαφής. Σε κάθε άνθρωπο μπορεί να διαφέρουν, οπότε θα ήταν χρήσιμη η παρακολούθηση.

Χρησιμοποιούμε ενυδατικές όλο τον χρόνο: ανεξάρτητα με το εάν εμφανίζετε συμπτώματα ή όχι, η ενυδάτωση είναι το κλειδί για την αποφυγή μιας δερματίτιδας.

Χρησιμοποιούμε μόνο υποαλλεργικά, χωρίς αρώματα προϊόντα: Τα μη δερματολογικά ελεγμένα και με αρώματα προϊόντα μπορεί να προκαλέσουν την έξαρση εκζεμάτων. Αυτό ισχύει για κρέμες, αφρόλουτρα, σαμπουάν και οτιδήποτε εφαρμόζεται στο δέρμα.

Προτιμούμε βαμβακερά και χαλαρά ρούχα: τα στενά ρούχα και τα σκληρά υφάσματα οδηγούν συχνά σε εξάρσεις και δυσκολεύουν τα συμπτώματα.

Αποφεύγουμε τις υψηλές θερμοκρασίες: Προστατεύόμαστε κατά την διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, διατηρούμε μια καλή θερμοκρασία στο σπίτι και κάνουμε χλιαρά και όχι ζεστά μπάνια, που να μην ξεπερνούν τα 20 λεπτά.

Διατηρούμε την υγρασία στον χώρο μας: Ο ξηρός αέρας επιδεινώνει την ξηρότητα και τους ερεθισμούς του δέρματος. Ανοίγουμε τα παράθυρα όταν έχουμε κλιματιστικό ανοιχτό για ώρα, ή προμηθευόμαστε και έναν υγραντήρα.

Δεν πλένουμε πολύ συχνά τα χέρια μας: Το συχνό πλύσιμο χεριών και η χρήση αντισηπτικού αποδυναμώνει την επιδερμίδα. Προτιμάμε ένα ενυδατικό κρεμοσάπουνο χεριών και χρησιμοποιούμε γάντια, όπου είναι δυνατόν.

Αποφεύγουμε το ξύσιμο του δέρματος: Μια δερματίτιδα προκαλεί φαγούρα και μας κάνει να θέλουμε να ξύσουμε την περιοχή, όμως αυτό θα επιδεινώσει την κατάσταση.

Αποφεύγουμε την κατανάλωση αλκοόλ: Το αλκοόλ αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό μας σύστημα, αφυδατώνει και καθιστά το δέρμα πιο ευάλωτο σε δερματίτιδες.

Προσπαθούμε να διαχειριστούμε το άγχος: Το υπερβολικό άγχος είναι ένας από τους παράγοντες εμφάνισης εκζέματος. Στην προσπάθεια αυτή μπορούν να βοηθήσουν και διάφορα συμπληρώματα, όπως σκευάσματα με βαλεριάνα, ροδιόλα, βιταμίνες του συμπλέγματος Β κ.α.

Συμπέρασμα

Το έκζεμα είναι ένα σύνολο δερματικών παθήσεων που επηρεάζει την καθημερινότητα μας, προκαλεί δυσφορία και ενόχληση και έχει αντίκτυπο στην κοινωνική και επαγγελματική μας ζωή. Μας προκαλεί άγχος και μειώνει την ποιότητα της ζωής μας. Δε χρειάζεται, όμως να μας αγχώνει τόσο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, με τη σωστή διάγνωση και θεραπεία, αλλά και την κατάλληλη προστασία μπορεί να αντιμετωπιστεί και να μας ενοχλεί όσο γίνεται λιγότερο. Αρκεί να ακολουθήσουμε ορισμένες οδηγίες, που θα μας γίνουν και τρόπος ζωής.