Σεπτέμβριος: Μήνας πρόληψης για την υγεία του προστάτη

Τι είναι ο προστάτης

Πολλοί άνδρες δε γνωρίζουν πού βρίσκεται ο προστάτης αδένας, ούτε ποια είναι η λειτουργία του. Ακόμα περισσότεροι πιστεύουν πως τα προβλήματά του θα τους απασχολήσουν αργά στη ζωή τους, μετά τα 60-70 έτη. Ωστόσο, η σωστή πληροφόρηση για τον προστάτη και τις παθήσεις του είναι πολύ σημαντική, μιας και αποτελεί συχνά πηγή προβλημάτων για τους άνδρες. Στις νεότερες ηλικίες είναι ευάλωτος σε λοιμώξεις, ενώ με την πάροδο του χρόνου ξεκινάει και η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη. Τέλος, ο καρκίνος του προστάτη είναι ο συχνότερος καρκίνος στους άνδρες του δυτικού κόσμου και αποτελεί ένα από τα κυρίαρχα ιατρικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ανδρικός πληθυσμός.

Ο ρόλος του είναι η παραγωγή ενός υγρού που αναμειγνύεται με το σπέρμα και εξασφαλίζει τη ζωτικότητα των σπερματοζωαρίων, βοηθώντας έτσι στην αναπαραγωγή και τη γονιμοποίηση. Παράγει επίσης και ένα σημαντικό ένζυμο, το ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA), που βοηθά στη ρευστοποίηση του σπέρματος.

Πρόληψη και Διάγνωση

Σήμερα η έγκαιρη διάγνωση είναι εφικτή, αρκεί κάθε άνδρας να ευαισθητοποιηθεί απέναντι στο πρόβλημα και να μάθει γι’ αυτό. Η θεραπεία της κάθε περίπτωσης είναι μοναδική, και ενώ σε άνδρες πάνω από τα 70 έτη αρκεί ίσως μόνο η παρακολούθηση, σε νέους ασθενείς η αντιμετώπιση πρέπει να είναι άμεση και επιθετική. Ο προληπτικός έλεγχος ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες θανάτου από καρκίνο του προστάτη, αφού είναι πολύ πιο εύκολο να θεραπευθεί αν εντοπιστεί σε πρώιμο στάδιο και πριν εξαπλωθούν τα καρκινικά κύτταρα σε άλλα μέρη του σώματος.

Η εξέταση για τον έλεγχο του PSA στο αίμα, στοχεύει στην ανίχνευση του καρκίνου σε ένα πρώιμο στάδιο, που επιδέχεται θεραπευτικής αγωγής, και στη μείωση της συνολικής και ειδικής θνησιμότητας.

Οι περισσότερες ιατρικές οργανώσεις ενθαρρύνουν τους άνδρες άνω των 50 ετών να συζητούν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του προληπτικού ελέγχου για τον καρκίνο του προστάτη με τον ουρολόγο τους. Η απόφαση θα πρέπει να λαμβάνεται νωρίτερα, εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη ή άλλοι παράγοντες κινδύνου.

Επιπλέον, κάθε άνδρας άνω των 40 ετών οφείλει, για προληπτικούς λόγους, να ελέγχεται προκειμένου έγκαιρα να ανακαλύπτονται διαταραχές που σχετίζονται με το ουροποιητικό σύστημα.

Έτσι, ετησίως απαιτείται:

• Υπερηχογράφημα νεφρών – κύστεως – προστάτου προ και μετά ούρησης 
• PSA ορού
• Ουροροομετρία
• Δακτυλική εξέταση προστάτου.

Με τις παραπάνω εξετάσεις είναι εφικτή η αποκάλυψη διαταραχών που σχετίζονται με τον προστάτη (καλοήθης υπερπλασία, καρκίνος), την ουροδόχο κύστη (επίσχεση, καρκίνος, λιθίαση) και των νεφρών (καρκίνος, λιθίαση, υδρονέφρωση) καθώς και για τα συμπτώματα του κατώτερου ουροποιητικού.

Τις εξετάσεις αυτές είναι απαραίτητο να τις εκτιμά κάθε φορά ο ουρολόγος σας, προκειμένου να αποφασίζει κάθε φορά για την ανάγκη περαιτέρω ελέγχου.

Συμπτώματα του κατώτερου ουροποιητικού (LUTS)

Τα δυσουρικά ενοχλήματα (LUTS), είναι μια ορολογία που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε ένα ολόκληρο σύμπλεγμα συμπτωμάτων που οφείλονται συνήθως σε παθήσεις του προστάτη, της ουροδόχου κύστης και της ουρήθρας.

Αν και τα LUTS (Lower Urinary Tract Symptoms) είναι στο μυαλό των περισσοτέρων συνυφασμένα με ηλικιωμένους άνδρες, δεν είναι ασυνήθιστο να επηρεάσει και άντρες μικρότερης ηλικίας.

Τα βασικότερα και συχνότερα συμπτώματα που σχετίζονται με την αποβολή των ούρων είναι τα ακόλουθα:

• Δυσκολία στην έναρξη της ούρησης.
• Μείωση ροής ούρων, όταν η ακτίνα των ούρων μειώνεται.
• Διακοπτόμενη ούρηση.
• Απώλεια σταγόνων ούρων μετά το τέλος της ούρησης.
• Αίσθημα ατελούς κένωσης, η αίσθηση δηλαδή ότι η κύστη δεν άδειασε εντελώς.
• Πλήρης αδυναμία ούρησης, η λεγόμενη επίσχεση ούρων. Η μόνη λύση, τότε, στην εξαιρετικά δυσάρεστη αυτή εμπειρία είναι η άμεση τοποθέτηση καθετήρα, αφού ο πόνος της επίσχεσης είναι αφόρητος.

Ποιους αφορούν τα LUTS

4 στους 10 άντρες έχουν συμπτώματα στην 5η δεκαετία (40 έως 49 έτη) της ζωής τους, 7 στους 10 στην 6η δεκαετία, 8 στους 10 στην 7η δεκαετία, για να φθάσουν στο 90% στα 90 χρόνια. Συχνότερα παρατηρούνται τα συμπτώματα σε άντρες που είναι παχύσαρκοι, κάνουν καθιστική ζωή, πάσχουν από μεταβολικό σύνδρομο, έχουν προβλήματα στύσης και επιβαρυμένο κληρονομικό ιστορικό.

Πώς κάποιος μπορεί να διαχειριστεί αυτά τα προβλήματα

Στα πρώτα στάδια μπορεί κανείς να διαχειριστεί τα συμπτώματα μέσω Ενεργητικής Παρακολούθησης. Τα άτομα ωστόσο που ταλαιπωρούνται συχνά από συμπτώματα, τα οποία μάλιστα είναι έντονα και εμμένοντα, μπορούν να χρησιμοποιήσουν φυτικά σκευάσματα ως συμπληρώματα διατροφής που έχουν αποδεδειγμένη συμβολή στην καλή λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος και του προστάτη. Τα πιο γνωστά και χαρακτηριστικά σκευάσματα είναι αυτά που εμπεριέχουν αιθανολικό εκχύλισμα Serenoa Repens. Η χρήση του εκχυλίσματος έχει μελετηθεί εν τω βάθει, τόσο ως προς την αποτελεσματικότητά του για τη διαχείριση των συμπτωμάτων όσο βεβαίως και ως προς την ασφάλειά του και την έλλειψη τοξικότητας και πιθανών αλληλεπιδράσεων. Εξάλλου, έχει εγκριθεί και από την Επιτροπή Φαρμακευτικών Φυτικών Προϊόντων (HMPC) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων, για τη χρήση του σε περιπτώσεις ατόμων με LUTS.