
Ουρικό οξύ και τροφές: Τι να προσέξουμε
Το ουρικό οξύ μπορεί να επηρεάσει την υγεία των αρθρώσεών μας και να προκαλέσει κρίσεις ουρικής αρθρίτιδας. Ας δούμε μαζί ποιες τροφές καλό είναι να περιορίζουμε και ποιες να προτιμάμε.
Πίνακας Περιεχομένων
- 1. Τι είναι το ουρικό οξύ
- 2. Τι θα πάθω αν έχω υψηλό ουρικό οξύ
- 3. Προτάσεις Heals για ουρικό οξύ
- 4. Τρόφιμα που αυξάνουν τα επίπεδα του ουρικού οξέος στον οργανισμό
- 5. Τροφές που ρίχνουν το ουρικό οξύ
- 6. Συμπληρώματα που βοηθούν
- 7. Συμπέρασμα
Τι είναι το ουρικό οξύ
Το ουρικό οξύ είναι το τελικό προϊόν του μεταβολισμού των πουρινών στο ήπαρ. Οι πουρίνες είναι οργανικές ενώσεις που φυσιολογικά απαντώνται υπεράριθμα στα νουκλεϊκά οξέα ( DNA, RNA), οι οποίες όταν διασπώνται, παράγουν ουρικό οξύ. Βρίσκονται σε διάφορα τρόφιμα και έτσι όσες περισσότερες τροφές καταναλώνουμε με υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες, τόσο αυξάνεται και η ποσότητα του ουρικού οξέος στον οργανισμό. Το ουρικό οξύ αποβάλλεται από τον οργανισμό από τους νεφρούς μέσω των ούρων.
Τι θα πάθω αν έχω υψηλό ουρικό οξύ
Το ουρικό οξύ είναι χρήσιμο και αναγκαίο συστατικό, κυρίως λόγω της αντιοξειδωτικής του δράσης, όταν παραμένει μέσα στα επιτρεπτά και επιθυμητά όρια. Αυτά ορίζονται σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί στις ΗΠΑ, σε 7 mg/dl στους άντρες και 6 mg/dl στις γυναίκες. Εάν ξεπεραστούν αυτά τα όρια, τότε έχουμε υπερβολική συσσώρευση ουρικού οξέος στο πλάσμα του αίματος και προκύπτει μια κατάσταση γνωστή ως υπερουριχαιμία.
Η υπερουριχαιμία έχει σαν συνέπεια την ουρική αρθρίτιδα, μια ασθένεια η οποία χαρακτηρίζεται από την εναπόθεση κρυστάλλων ουρικού μονονατρίου, στο οποίο αποκρυσταλλώνεται το ουρικό οξύ όταν φτάσει όταν φτάσει το όριο της φυσικής διαλυτότητάς του στο αίμα, στις αρθρώσεις, στους τένοντες, στους ορογόνους θύλακες, στον υποδόριο ιστό και στους νεφρούς. Η ουρική αρθρίτιδα επηρεάζει τουλάχιστον το 1% του πληθυσμού στις Δυτικές χώρες και αποτελεί την πιο συχνή φλεγμονώδη νόσο των αρθρώσεων σε άντρες άνω των 40 ετών.
Το υψηλό ουρικό οξύ στο αίμα (υπερουριχαιμία) μπορεί να οδηγήσει σε σχηματισμό πέτρων στα νεφρά, νεφρολιθίαση. Είναι ο ιατρικός όρος για την παρουσία λίθων (πέτρων) στο νεφρό ή στους ουρητήρες (οι σωλήνες που οδηγούν τα ούρα από τα νεφρά στην ουροδόχο κύστη).
Προτάσεις Heals για το ουρικό οξύ
Τρόφιμα που αυξάνουν τα επίπεδα του ουρικού οξέος στον οργανισμό
Ένας από τους τρόπους άυξησης των επιπέδων του ουρικού οξέος στο αίμα είναι η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε πουρίνες, η οξείδωση των οποίων στο ήπαρ έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή ουρικού οξέος. Κάποιες από αυτές τις τροφές είναι:
- Κρέατα και Εντόσθια
Εντόσθια: Συκώτι, νεφρά, εγκέφαλος και γλυκάδια έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες και συνιστάται η αποφυγή τους.
Κόκκινα κρέατα: Μοσχάρι, χοιρινό, αρνί και κατσίκι περιέχουν μέτριες ποσότητες πουρινών. Η κατανάλωσή τους πρέπει να γίνεται με μέτρο.
Πουλερικά: Κοτόπουλο και γαλοπούλα έχουν επίσης μέτρια επίπεδα πουρινών.
- Θαλασσινά
Μικρά ψάρια: Σαρδέλες, αντσούγιες, σκουμπρί και ρέγγα είναι πλούσια σε πουρίνες.
Οστρακοειδή: Μύδια, χτένια και αυγοτάραχο έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες.
Μεγάλα ψάρια: Τόνος και σολομός περιέχουν μέτριες ποσότητες πουρινών. Η κατανάλωσή τους πρέπει να γίνεται με προσοχή.
- Όσπρια και Λαχανικά
Όσπρια: Φασόλια, φακές και αρακάς έχουν μέτρια επίπεδα πουρινών. Η κατανάλωσή τους πρέπει να γίνεται με μέτρο.
Λαχανικά: Σπανάκι, σπαράγγια, μανιτάρια και κουνουπίδι περιέχουν πουρίνες, σε χαμηλότερες ποσότητες.
- Φρουκτόζη
Η φρουκτόζη είναι ο μόνος υδατάνθρακας ο οποίος μπορεί να έχει επίδραση στα επίπεδα του ουρικού οξέος στο αίμα. Ζαχαρούχα αναψυκτικά τα οποία περιέχουν μεγάλες ποσότητες σε φρουκτόζη αυξάνουν τα επίπεδα του ουρικού οξέος στον ορό.
- Αλκοόλ
Η κατανάλωση αλκοόλ, και συγκεκριμένα μπύρας μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα του ουρικού οξέος στο αίμα,καθώς η μπύρα περιέχει γουανίνη, ένα νουκλεοτίδιο που μέσα από μεταβολικές οδούς βοηθάει στην αύξηση της σύνθεσης του ουρικού οξέος.
Τροφές που ρίχνουν το ουρικό οξύ
Για να κρατήσουμε το ουρικό οξύ σε φυσιολογικά επίπεδα και να μειώσουμε τον κίνδυνο πέτρων στα νεφρά ή ουρικής αρθρίτιδας, καλό είναι να προτιμάμε τροφές που βοηθούν στη ρύθμισή του:
Λαχανικά
Λαχανικά όπως το αγγούρι, το σέλινο, το καρότο, το κολοκύθι, το μαρούλι και το μπρόκολο είναι πλούσια σε νερό και φυτικές ίνες, βοηθούν στην καλή λειτουργία των νεφρών και την αποβολή των τοξινών, μεταξύ αυτών και του ουρικού οξέος. Το σπανάκι περιέχει πουρίνες αλλά σε μικρότερη ποσότητα από τα κόκκινα κρέατα, γι’ αυτό καλό είναι να καταναλώνεται με μέτρο.
Φρούτα
Τα κεράσια είναι γνωστά για την ικανότητά τους να μειώνουν τη φλεγμονή και να βοηθούν στην αποβολή του ουρικού οξέος. Επιπλέον, φρούτα όπως τα μήλα, τα πορτοκάλια, οι φράουλες και το καρπούζι είναι πλούσια σε βιταμίνη C και αντιοξειδωτικά, που ενισχύουν τη λειτουργία των νεφρών και προλαμβάνουν τη συσσώρευση κρυστάλλων ουρικού οξέος.
Χυμοί (Φυσικός χυμός λεμονιού)
Ο χυμός λεμονιού βοηθά στην αλκαλοποίηση των ούρων, δηλαδή αυξάνει το pH τους, κάνοντάς τα λιγότερο όξινα. Αυτό μειώνει την πιθανότητα σχηματισμού κρυστάλλων ουρικού οξέος που προκαλούν πέτρες στα νεφρά.
Νερό
Η σωστή ενυδάτωση είναι βασική γιατί το νερό βοηθάει στην «ξεπλύσιμο» και αποβολή του ουρικού οξέος μέσω των ούρων, μειώνοντας τη συγκέντρωσή του και την πιθανότητα δημιουργίας λίθων.
Ολικής άλεσης δημητριακά
Δημητριακά όπως η κινόα, η βρώμη και το καστανό ρύζι είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, που βοηθούν στη ρύθμιση του μεταβολισμού και στη σταθεροποίηση των επιπέδων ουρικού οξέος. Επίσης, έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες, άρα είναι ασφαλή για όσους θέλουν να ελέγξουν το ουρικό τους.
Ξηροί καρποί
Αμύγδαλα και καρύδια περιέχουν καλά λιπαρά και αντιοξειδωτικά που υποστηρίζουν τη γενική υγεία και την καλή λειτουργία των νεφρών. Προσοχή όμως στη μερίδα, γιατί έχουν και θερμίδες και πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο.
Λιπαρά ψάρια με χαμηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες
Ψάρια όπως ο σολομός και ο τόνος είναι πηγές ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, που έχουν αντιφλεγμονώδη δράση. Επιπλέον, σε αντίθεση με άλλα θαλασσινά, έχουν σχετικά χαμηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες, οπότε μπορούν να καταναλώνονται με μέτρο χωρίς να αυξάνουν το ουρικό οξύ.
Συμπληρώματα που βοηθούν
Συμπληρώματα που μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση του ουρικού οξέος σε φυσιολογικά επίπεδα (με βάση μελέτες & παραδοσιακή χρήση):
✅ 1. Βιταμίνη C
Η βιταμίνη C έχει φανεί σε μελέτες ότι μπορεί να μειώσει μέτρια τα επίπεδα του ουρικού οξέος, καθώς αυξάνει την αποβολή του από τα νεφρά. Συνήθης δόση: 500 mg έως 1000 mg την ημέρα (με τη σύμφωνη γνώμη γιατρού).
✅ 2. Quercetin
Φλαβονοειδές με αντιφλεγμονώδη δράση που μπορεί να αναστείλει το ένζυμο ξανθίνη οξειδάση (το οποίο εμπλέκεται στην παραγωγή ουρικού οξέος). Χρειάζεται προσοχή στη δοσολογία.
✅ 3. Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα
Δεν μειώνουν άμεσα το ουρικό οξύ, αλλά βοηθούν στον έλεγχο της φλεγμονής που προκαλείται από κρίσεις ουρικής αρθρίτιδας.
✅ 4. Βάση βοτάνων (με προσοχή)
-
Τσουκνίδα (διουρητική δράση)
-
Γαϊδουράγκαθο (για υποστήριξη του ήπατος και της αποτοξίνωσης)
-
Σέλινο (σπόρος) – παραδοσιακά χρησιμοποιείται για υποστήριξη νεφρών και ουρικού οξέος.