Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη: Μαθαίνουμε τους παράγοντες κινδύνου και πώς προστατευόμαστε

Η 14η Νοεμβρίου, η Παγκόσμία Ημέρα Διαβήτη μας υπενθυμίζει ότι αυτή η πάθηση αγγίζει εκατομμύρια ζωές παγκοσμίως. Πίσω από τα στατιστικά όμως, κρύβονται ιστορίες ανθρώπων που μάχονται καθημερινά για να διατηρήσουν την υγεία τους. Ας ανακαλύψουμε μαζί τι είναι ο διαβήτης, πώς επηρεάζει τη ζωή μας και πώς μπορούμε να τον διαχειριστούμε αποτελεσματικά.

Τι είναι ο διαβήτης

Ο διαβήτης είναι μια χρόνια μεταβολική ασθένεια, που σχετίζεται με διαταραχές της ινσουλίνης και του σακχάρου στο αίμα.

Η ινσουλίνη είναι η ορμόνη, που παράγεται από το πάγκρεας. Είναι απαραίτητη, ώστε τα κύτταρα του οργανισμού μας να αξιοποιήσουν την γλυκόζη που λαμβάνουμε από την τροφή και να την μετατρέψουν σε ενέργεια. Ο διαβήτης προκαλείται είτε από μειωμένη παραγωγή της ινσουλίνης από το πάγκρεας, είτε από αντίσταση του οργανισμού στην ινσουλίνη.

Παγκοσμίως περίπου 537 εκατομμύρια άνθρωποι εμφανίζουν σακχαρώδη διαβήτη, ενώ στην Ελλάδα οι διαβητικοί υπολογίζονται περίπου στο 1 εκατομμύριο. Αυτά τα νούμερα αναμένονται να αυξηθούν με την πάροδο του χρόνου.

Τα κυριότερα συμπτώματα στον διαβήτη είναι:

• Συχνοουρία, καθώς ο οργανισμός προσπαθεί να αποβάλει την περίσσεια γλυκόζης
  
• Αυξημένη δίψα
  
• Αυξημένη πείνα
  
• Κόπωση
• Προβλήματα όρασης
• Δυσκολία επούλωσης πληγών
  
• Ξηρότητα και κνησμός του δέρματος
  
• Αλλαγές διάθεσης και εκνευρισμός
  
• Διαταραχές ύπνου, λόγω της συχνοουρίας
  
  

Τύποι διαβήτη

Ανάλογα με την αιτία που τον προκαλεί ο Σακχαρώδης Διαβήτης διακρίνεται σε 2 βασικούς τύπους:

Διαβήτης τύπου 1

Στον τύπο αυτό, τα κύτταρα του παγκρέατος που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή ινσουλίνης καταστρέφονται και έτσι έχουμε έλλειψη ινσουλίνης.

Δεν είναι ακόμη απολύτως ξεκάθαρο το τι προκαλεί τον διαβήτη τύπου 1, όμως χαρακτηρίζεται ως αυτοάνοσο. Έχει γίνει λόγος για γενετική προδιάθεση, ωστόσο έρευνες δείχνουν συσχέτιση και με περιβαλλοντικούς παράγοντες, οπότε πιθανώς μια αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο να πυροδοτεί την εμφάνισή του. Εμφανίζεται κυρίως σε παιδιά και σε μικρές ηλικίες και δεν σχετίζεται με την διατροφή ή τον τρόπο ζωής.

Διαβήτης τύπου 2

Είναι η συνηθέστερη μορφή διαβήτη. Είναι αποτέλεσμα της αντίστασης στην ινσουλίνη. Η ινσουλίνη παράγεται, αλλά το σώμα μας δεν μπορεί να την αξιοποιήσει κατάλληλα. Σχετίζεται με γενετικούς παράγοντες, παχυσαρκία και έλλειψη άσκησης.

Άλλοι τύποι διαβήτη είναι:

• Ο Διαβήτης κύησης, δηλαδή ο διαβήτης που εμφανίζεται κυρίως μεταξύ 24ης και 28ης εβδομάδας και συνήθως, εξασθενεί μετά την γέννα.
  
• Ο Άποιος διαβήτης, μια διαταραχή στην συγκέντρωση της αντιδιουρητικής ορμόνης, με αποτέλεσμα αυξημένες ποσότητες ούρων και αυξημένη δίψα. Προκαλείται από διάφορες καταστάσεις, είτε από βλάβες του κεντρικού νευρικού συστήματος, είτε από βλάβες των νεφρών και ηλεκτρολυτικές διαταραχές.
  
  

Παράγοντες κινδύνου

Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη και πρέπει να παρακολουθούνται. Αυτοί είναι:

• Ιστορικό σακχαρώδη διαβήτη στην οικογένεια- Γενετική προδιάθεση
• Παχυσαρκία
• Ηλικία (ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία, κυρίως 45 και πάνω)
• Εγκυμοσύνη
• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• Τρόπος ζωής (η καθιστική ζωή, διατροφή πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά, κάπνισμα και αλκοόλ)
• Έντονο και επίμονο στρες

Στον διαβήτη τύπου 1, συγκεκριμένα, τα συμπτώματα εμφανίζονται απότομα, με κύριο σύμπτωμα την υπεργλυκαιμία, που οδηγεί σε όλα τα υπόλοιπα. Επίσης, παρατηρείται ανεξήγητη απώλεια βάρους, παρά την κανονική κατανάλωση τροφής.

Στον διαβήτη τύπου 2, τα συμπτώματα εμφανίζονται σταδιακά και αν σχετίζεται με παχυσαρκία, παρατηρείται πάλι απώλεια βάρους.

Διάγνωση διαβήτη και φυσιολογικές τιμές σακχάρου 

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη στοχεύει στον έλεγχο της γλυκόζης στο αίμα και έτσι, στην μείωση του κινδύνου επιπλοκών.

Θεραπευτικά, τα φάρμακα δίνονται ανάλογα με τον τύπο του διαβήτη:

Στον διαβήτη τύπου 2, εκτός από την φαρμακευτική αγωγή, τηρείται και ένα πρόγραμμα απώλειας βάρους, άσκησης και διατροφής πλούσιας σε φυτικές ίνες και φτωχής σε θερμίδες. Tα άτομα με διαβήτη θα πρέπει να εκπαιδεύονται στην τακτική μέτρηση σακχάρου του αίματος, στις τεχνικές των ενέσεων και στην αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας. Η υπογλυκαιμία μπορεί πολλές φορές να προκύψει μετά την ένεση ινσουλίνης και αντιμετωπίζεται, συνήθως, με ταμπλέτες δεξτρόζης. Επιπλέον, η ψυχολογική υποστήριξη από τους συγγενείς, αλλά και τους φροντιστές υγείας είναι σημαντική για την ευκολότερη διαχείριση των συμπτωμάτων και της θεραπείας.

Συμπέρασμα

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια ασθένεια με διάφορες μορφές και πολλές προεκτάσεις. Αφορά όλο και περισσότερο πληθυσμό και υποβαθμίζει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ατόμου. Είναι πολύ σημαντική η έγκαιρη διάγνωσή του αλλά και η σωστή εκπαίδευση στην θεραπεία και την διαχείριση της νόσου. Τέλος, η ψυχολογική υποστήριξη με διαβήτη είναι καίρια για την διατήρηση της ποιότητας ζωής και της συμμόρφωσης στην θεραπεία.